Participatie

Participatie is meer dan inspraak: ze geeft ruimte aan engagementen in een organisatie of samenleving. Participatie is een leerproces tussen deelnemers, waarmee betrokkenheid, vertrouwen en draagvlak voor beslissingen wordt verkregen. Het gaat hierbij om open processen, waarin ruimte en tijd is voor het uitwisselen van meningen, het bouwen aan gedeelde visies en acties (co-creatie) en leren omgaan met verschillen. - Prof. dr. Filip De Rynck, hoogleraar bestuurskunde

Lees meer over enkele participatietrajecten in de stad:

Beleidsparticipatie

Voordat we bewoners gaan betrekken bij beleidsbeslissingen, moeten we ons twee vragen stellen.

1. Leent het beleidsvraagstuk zich voor participatie?

Is er voldoende beleidsruimte zowel binnen de stad als bij andere overheidsinstellingen? Het beleid moet nog voldoende ruimte bieden voor uiteenlopende opties. Meedenkende burgers moeten essentiële keuzen kunnen/mogen maken. Is er voldoende juridische ruimte: is de bestaande wet- en regelgeving geen belemmering?
Is het beleidsonderwerp geschikt? Hebben bewoners kennis en/of ervaringen op dit beleidsonderwerp? Het beleidsonderwerp moet voor individuele bewoners - of ten minste voor een bepaalde doelgroep - direct van belang en ook begrijpelijk zijn.

2. Zijn de noodzakelijke randvoorwaarden vervuld?

Is er voldoende tijd voor participatie in dit beleidsproject? Participatie neemt tijd in beslag. Is die tijd ook beschikbaar?
Is het bestuur bereid om een actieve bijdrage te leveren? Uitdrukkelijk moet vaststaan dat het bestuur zich verbindt. Zowel aan het participatieproces zelf als aan de resultaten ervan. Dit betekent dat ze het noodzakelijke budget beschikbaar stellen, en waar nodig actief optreden tijdens het proces.
Is er voldoende geld, administratieve tijd en logistieke ondersteuning beschikbaar? Het organiseren en begeleiden van participatie is arbeidsintensief. Er moet dan ook voldoende administratieve capaciteit beschikbaar gesteld kunnen worden. Het gaat dan om capaciteit vanuit de betrokken diensten en de dienst communicatie en participatie. Uiteraard moet daarnaast de begroting voor externe kosten gedekt zijn, eventueel ook voor het aantrekken van externe expertise.

Is het antwoord op deze twee vragen JA?
Dan starten we een participatieproces op aan de hand van het traject op maat. We werken een participatie- en communicatieplan uit.

Bewonersinitiatieven

Een initiatief van één of meerdere bewoners dat verder gaat dan individueel eigenbelang of individueel ongenoegen en een meerwaarde biedt voor de stad.

Bewonersinitiatieven hebben veel waarde:

ze kunnen een positief effect hebben op de sociale cohesie en leefkwaliteit van de omgeving;
ze kunnen leiden tot een grotere tevredenheid;
ze kunnen maatschappelijke problemen aanpakken;
ze stimuleren eigen verantwoordelijkheid en grotere betrokkenheid van de bewoners.

Bewonersinitiatieven zijn van de bewoners, en die blijven ook van hen. Indien een initiatief daar behoefte aan heeft, kan tijdelijke ondersteuning worden gevraagd bij de stad.

Voorwaarden hierbij zijn:

het initiatief is van maatschappelijk belang en heeft publieke waarde;
het initiatief is niet in strijd is met de wet of op dat moment geldend beleid;
het initiatief gaat verder dan individueel eigenbelang of individueel ongenoegen;
de initiatiefnemer is bereid om zelf substantieel tijd en moeite te besteden aan de voorbereiding en uitvoering van het initiatief.

De stad biedt de volgende instrumenten waarmee initiatieven tijdelijk ondersteund kunnen worden:

Subsidies. Het stadsbestuur ondersteunt uitzonderlijke en unieke projecten in Herentals. De projecten moeten vernieuwend, socio-cultureel en gemeenschapsvormend zijn, met aandacht voor het overschrijdende karakter en het stimuleren van samenwerking.
Administratieve ondersteuning. De administratie kan meedenken over de opzet en aanpak van een initiatief. Het is niet de bedoeling dat de administratie (technische) dossiers volledig zelf verder gaat behandelen. Het initiatief moet ook afgetoetst worden bij de nodige instanties (bv. politie, erfgoed, mobiliteit,…)
Facilitaire ondersteuning door middel van het beschikbaar stellen van bv. ruimtes.
Participatie. De overheid neemt niet langer alleen het initiatief als het over participatie gaat. Bewoners nemen initiatieven rond leefkwaliteit, mobiliteit en publieke ruimte. ‘Hoe kan ik als bewoner mee vorm geven aan mijn stad?’ Met die vraag begint het vaak voor lokale initiatieven. Ze zoeken naar mogelijkheden om hun (fantastische) ideeën te realiseren in hun straat/buurt/dorp/stad. En ze proberen medebewoners, bestuur en administratie mee te nemen in het verhaal.

Als stad kunnen we dus op verschillende manieren omgaan met bewonersinitiatieven.
Kiezen we ervoor om voor een bewonersinitiatief een participatietraject op te zetten en voldoet het aan de 2 bovenvermelde basisvragen dan starten we met een participatie- en communicatieplan op maat.

Participatie in de afgelopen jaren

Made with Visme Infographic Maker